Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {dil}
So‘z bo‘g‘inlari: dil
Izoh(lar)i:
dil ot

1. . ayn. yn. 1 yurak 1. Dil urishi. Dil o‘ynog‘i. Sodda siri — tilida, Pismiq saqlar dilida. Maqol
Ichkaridan dilni larzaga soluvchi faryod eshitildi. O‘. Hoshimov, Qalbingga quloq sol
Dilim baquvvat, qo‘lim yumush qidiradi. Oybek, Oltin vodiydan shabadalar.

2. ko‘chma hma Kishining ichki ruhiy dunyosi, ichki his-tuyg‘ularining markazi, ramzi; ko‘ngil, qalb. Muhabbat — dil mevasi. Maqol
Dilda bo‘lsa, tilga keladi. Maqol
Kishi dilini kishi hushini olib qo‘yadigan kuy. M. Ismoyiliy, Farg‘ona tong otguncha
Azizxonning bu gapdan dili yorishib ketdi. S. Ahmad, Ufq

3. ko‘chma hma Ko‘ngildagi narsa (tilak, maqsad, niyat, o‘y, fikr va shu kabilar). Dili to‘g‘rining yo‘li to‘g‘ri. Maqol
Qo‘li qing‘irning dili qing‘ir. Maqol
Cho‘pon dil qilsa, takadan sut olar. Maqol
Dili yaqin kishilar bir-birining ko‘nglidagini darrov topadi. F. Musajonov, Himmat
Ot ham egasining dilini bilganday, bitta-bitta qadam tashlab, suvlig‘ini shiqirlatib borar edi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari

4. ko‘chma hma Kishining xotiri, es, yod, xayol; ko‘ngil. To‘rtni yozamiz, ikki dilda. Dilimga bir gap keldi. U gaplarni dilimdan chiqarib yuborganman. ▬ [G‘ulomjon] Qizning o‘zini ham bir ko‘rib, suratini diliga chizib olgan edi. M. Ismoiliy, Farg‘ona tong otguncha
Bizlarga, istasang — shu, istamasang — katta ko‘cha, deydi. Tilida aytmasa ham, dilida aytadi. Oybek,Tanlangan asarlar
Avaz dilida Mutrib bilan kelishmadi. S. Siyoyev, Avaz

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: yurak
Omonimlari: mavjud emas.
Paronimi: mavjud emas.
Qomus: mavjud emas.

1. bahri dil ochilmoq: -

2. bahri dili ochilmoq: -

3. bahri dilini ochmoq: -

4. bahri dilni ochmoq: -

5. bajon-u dil: -

6. dil boshqa, til boshqa: -

7. dil daftari ochilmoq: -

8. dil g‘ash: -

9. dil g‘ash bo‘lmoq: -

10. dil kabob bo‘lmoq: -

11. dil ochilmoq: -

12. dil og‘rimoq: -

13. dil og‘ritmoq: -

14. dil qon: -

15. dil siyoh: -

16. dil siyoh bo‘lmoq: -

17. dil tortar: yoqimli

18. dil tortgan: -

19. dil tortmoq: -

20. dil vayron bo‘lmoq: -

21. dil yorimoq: -

22. dil yorishmoq: -

23. dilda siyohlik bor: -

24. dildan kechmoq: -

25. dildan o‘tkazmoq: -

26. dildan o‘tmoq: -

27. dildan o‘tmoq: -

28. dilga jo qilib olmoq: -

29. dilga solmoq: -

30. dilga tugdi: 1)o‘rni kelganda aytishni mo‘ljallab qo‘ydi 2)ahd qildi 3)fikran belgilab qo‘ydi 4) unutmay ichda saqladi

31. dilga tugmoq: -

32. dili bo‘lmoq: kimning dili qorong‘i bo‘lmoq, qattiq xafa bo‘lmoq, ranjimoq.

33. dili boshqa, tili boshqa: -

34. dili g‘ash: -

35. dili g‘ash bo‘lmoq: noqulaylik, xijolat, ichki bezovtalik

36. dili kabob bo‘lmoq: -

37. dili ochilmoq: -

38. dili og‘ridi: ranjidi

39. dili og‘rimoq: -

40. dili qon: -

41. dili siyoh: -

42. dili siyoh bo‘ldi: juda xafa bo‘ldi

43. dili siyoh bo‘lmoq: -

44. dili tortdi: yoqtirdi

45. dili tortgan: -

46. dili vayron bo‘lmoq: -

47. dili xira: tashvishli, bezovta, notinch

48. dili xiralik: -

49. dili xufton: -

50. dili yorimoq: -

51. dili yorishdi: xafachiligini tarqatib, xursand bo‘ldi

52. dili yorishmoq: -

53. dilida kiri yo‘q: -

54. dilida siyohlik bor: -

55. dilida siyohlik bor : -

56. dilida tutmoq: -

57. dilidan chiqarmoq: -

58. dilidan kechmoq: -

59. dilidan o‘tkazdi: ma’lum bir muddat fikrladi

60. dilidan o‘tkazmoq: -

61. dilidan o‘tmoq: -

62. dilidan o‘tmoq : -

63. diliga jo qilib olmoq: -

64. diliga solmoq: -

65. diliga tugmoq: -

66. dilini g‘ash qilmoq: -

67. dilini og‘ritmoq: -

68. dilini ravshan qilmoq: -

69. dilini siyoh qilmoq: -

70. dilini tirnamoq: -

71. dilini vayron qilmoq: -

72. dilini xira qilmoq: -

73. dilni g‘ash qilmoq: -

74. dilni og‘ritmoq: -

75. dilni siyoh qilmoq: -

76. dilni tirnamoq: -

77. dilni xira qilmoq: -

78. g‘ash dil: -

79. g‘ash dili: -

80. ruh dadil: -

81. ruhi dadil: -

82. sodda dil: ishonuvchan, jo‘n

83. sodda dil ekanligi: -

84. sodda dillik bilan: jo‘nlik, ishonuvchanlik oqibatida

85. sof dil: vijdonli, beg‘araz

86. sof dillik: vijdonlilik, beg‘arazlik

87. til boshqa, dil boshqa: -

88. tili boshqa, dili boshqa: -

1. Adil – to‘g‘ri – tik
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘qdorlik belgisining kamligiga ko‘ra)

2. Astoyidil – yurakdan – chindan
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining oz-ko‘pligiga ko‘ra)

3. Be’ma’ni – badqiliq – dilozor
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(salbiylik bo‘yog‘ining ortishiga ko‘ra )

4. Dilogiya – trilogiya – tetralogiya – epopeya
Ma’nosiga ko‘ra
(hajm-ko‘lamining oshib borishiga ko‘ra)

5. Titramoq – qaltirlamoq – qalt-qalt qilmoq – dildiramoq – dir-dir qilmoq
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli ifodalashiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.