Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {din}
So‘z bo‘g‘inlari: din
Izoh(lar)i:
din ot

1. Ilohiy kuchga, Xudoga ishonishga asoslangan dunyoqarash, tasavvur, urf-odat va marosimlar majmui. Islom dini. Xristian dini. Budda dini. Dini boshqaning fe’li boshqa. Maqol
Islom dini kishilarni to‘g‘ri yo‘lga boshlaydi. Oybek, Tanlangan asarlar
— Janobi oliy uchun, din uchun, shariat uchun jonimiz-molimiz fido, — dedi beliga qilich osib, kiftiga beshotar miltiq ko‘targan bir yigit. S. Ayniy, Qullar
Imoniga, diniga mustahkam pokiza odam bor joyda ajina yuz chaqirim nariga qocharmish. S. Ahmad, Hukm

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: mavjud emas.
Omonimlari: mavjud emas.
Paronimi: mavjud emas.

NizomiddinMahmudov 1951- yil Farg‘ona viloyatida tavallud topgan, filologiya fanlari doktori, professor. Hozirgi o‘zbek tilshunosligining sintaksis, leksikologiya, leksikografiya, sotsiolingvistika sohalari bo‘yicha qator jiddiy tadqiqotlar yaratgan, ona tili bo‘yicha darsliklar e’lon qilgan yirik va sermahsul olim.

«O‘zbek tilidagi sodda gaplarda semantik va sintaktik asimmetriya» (1984), «Yozuv tarixidan qisqacha lug‘at – ma’lumotnoma» (1990), «Til va ma’naviyat» (hamkor, 1992), «O‘zbek tilining mazmuniy sintaksisi» (hamkor, 1992), «Turkcha - o‘zbekcha, o‘zbekcha – turkcha lug‘at» (hamkor, 1993), «O‘zbek tilining nazariy grammatikasi. Sintaksis» (hamkor, 1995), «Til» (1998), «O‘zimiz va so‘zimiz» (1997), «Ma’rifat manzillarida» (2000), «O‘zbek tilida ish yuritish» (hamkor, 2003), «Ona tili» (hamkor, 2004) kabi qator darslik va qo‘llanmalar muallifi.

Zahiriddin MuhammadBobur – buyuk davlat arbobi, ajoyib sarkarda, talantli shoir, muarrix, geograf, etnograf, adabiyotshunos, islomshunos, harbshunos, musiqashunos, tilshunos sifatida dunyo ilm ahliga ma’lum va mashhur.U Alisher Navoiyning o‘zbek adabiy tilining istiqboli yo‘lidagi kurashini davomettirib, nutq madaniyatiga katta e’tibor qaratdi. Bobur tilshunoslikka doir maxsus asar yozmagan bo‘lsa ham, o‘zining qomusiy asari «Boburnoma»da tilshunoslikka doir qimmatli qarashlarini ham bayon etdi. «Boburnoma»da uch oilaga kiruvchi hind, fors, afg‘on; arab va o‘zbek tillarini solishtirib, dunyo tilshunosligida yangi nazariyaning – bir necha tillarni qiyoslab o‘rganish nazariyasining asoschisi sifatida tanildi. Shuningdek, asarda so‘zlar etimologiyasi, nutq tovushlari tahlili, uslubiyat, so‘z semantikasi, grammatik vositalar, lahja va adabiy til munosabati masalalari xususida qimmatli ma’lumotlar ham keltiriladi.

1. aql boshidin ketmoq: -

2. aqli boshidin ketmoq: -

3. bir ko‘ylakni oldin yirtmoq: -

4. bunyodini keltirmoq: -

5. burdini ketkizmoq: -

6. dardini bilmoq: -

7. dardini ichiga solmoq: -

8. dardini ichiga yutmoq: -

9. dardini ochmoq: -

10. dardini qo‘zg‘amoq: -

11. dardini yormoq: -

12. dardini yutib yubormoq: -

13. didingga qoyilman: -

14. didini bermoq: -

15. dinini yutmoq: -

16. dodini bermoq: -

17. domingizdin qutulmaslik : -

18. dunyodan umidini uzmoq: -

19. eldin-elga kelmoq: -

20. hushdin ayrilmoq: -

21. jondin ketmaslik: -

22. jonidan umidini uzdi: o‘lishga iqror bo‘ldi

23. jonidan umidini uzmoq: -

24. ko‘zdin yiroq tutmoq: -

25. o‘zindin yot bo‘lmoq: -

26. ohidin bo‘ron qo‘pmoq: -

27. oldinga bosgan oyog‘i keyinga ketavermoq: -

28. oldinga bosgan oyoq keyinga ketavermoq: -

29. oldingdan o‘tavermoq: -

30. oldingizdan o‘tavermoq: -

31. oldini oldi: kutilgan hodisaga qarshi chora-tadbir ko‘rdi

32. oldini oldi: kutilgan hodisaga qarshi chora-tadbir ko‘rdi

33. oldini olmoq: -

34. omadini bermoq: -

35. oq tuya ko‘rdingmi yo‘q, ko‘k tuya ko‘rdingmi yo‘q: -

36. orqa-oldini: -

37. oydinda oyog‘i bajarib qo‘ymoq: -

38. oydinda oyog‘i bilan qilib qo‘ymoq: -

39. oydinda oyoq bajarib qo‘ymoq: -

40. oydinda oyoq bilan qilib qo‘ymoq: -

41. past-balandini bilmoq: -

42. podadan oldin chang chiqardi: ro‘yobga chiqishi aniq bo‘lmagan narsa haqida hovliqmalik bilan vaqtidan ilgari gapirib yurdi

43. podadan oldin chang chiqarmoq: -

44. qaddini bukmoq: -

45. qaddini duto etmoq: -

46. qaddini kamon etmoq: -

47. qaddini rostlamoq: -

48. qaddini tiklamoq: -

49. qaddini yo‘y qilmoq: -

50. qaddini yoy qilmoq: -

51. qandini urmoq: -

52. savodini chiqarmoq: -

53. saxa dadin ber: -

54. saxo dodin bermoq: -

55. to‘ydan oldin nog‘ora chalmoq: -

56. tuya ko‘rdingmi yo‘q: -

57. tuya ko‘rdingmi yo‘q, biya ko‘rdingmi yo‘q: -

58. tuya ko‘rdingmi–yo‘q: o‘zini ko‘rmaganga, bilmaganga chiqardi

59. umidin kesmoq: -

60. umidini uzdi: ko‘nglidagi oxirgi ilinjini ham yo‘qotdi

61. umidini uzmoq: -

62. vujudining ayoqi ajal balchiqina botmoq: -

63. xiraddin ozdurmoq: -

64. xurmachaning tagini yalaganmiding?: -

65. xush keldingiz: Mehmon kelganda, hurmat yuzasidan aytiladigan ibora

66. xush keldingiz!: -

1. Aniq – ochiq – yaqqol – ravshan – yorqin – oydin – ayon
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(kitobiylik belgisining kam-ko‘pligiga ko‘ra)

2. Avval – ilgari – oldin – burun – qadim
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(tarixiylik belgisining ortishiga ko‘ra)

3. Kecha – bugun – erta – indin
Ma’nosiga ko‘ra
(zamoniyligiga ko‘ra )

4. Ravshanlanmoq – oydinlashmoq – ayon bo‘lmoq
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining tor-kengligiga ko‘ra ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.