Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {ko‘r}
So‘z bo‘g‘inlari: ko‘r
Izoh(lar)i:
ko‘r fl

1. Ko‘rish qobiliyatiga ega bo‘lmoq, kishi va narsalarning, borliqning ko‘rinishi qandayligini farqlay bilmoq. Ikromning dadasi To‘ymat akani, ko‘zingiz yaxshi ko‘rmas ekan, deb olishmadi. S. Siyoyev, Yorug‘lik
Otamning bir ko‘zi ko‘rmay qoldi. S. Siyoyev, Yorug‘lik

2. Ko‘z bilan ilg‘amoq, ko‘z vositasida aniq farqlamoq, sezmoq, bilmoq. Lekin rashk qitiqlagan kezlarda chehrang o‘zgaradi. Men buni o‘z ko‘zim bilan ko‘rganman. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Fotimani ustanikidan chiqib kelayotganini ko‘rganlar avval hayron bo‘lishdi. T. Ashurov, Oq ot

3. Tanishish, bilish, aniqlash va shu kabilar maqsadda ko‘zdan, nazardan kechirmoq; nazar solib tekshirmoq; qaramoq. Vrach kasalni ko‘rdi. Kitobni ko‘rmoq. ▬ Mallavoy aka chorig‘ini chiroqqa solib ko‘rdi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Vakilning o‘g‘il bolasi rais bilan suhbatlashib, planni ko‘rib, palov to‘rani yeb, yo‘liga ravona bo‘ladi. Guldasta
Aka, tezroq ko‘rib bering, shoshib turibman. S. Siyoyev, Yorug‘lik

4. Biror to‘xtamga kelish, chora belgilash uchun muhokama qilmoq. Birovning arizasini ko‘rmoq. Bu masalani majlisda ko‘ramiz.

5. Duch keltirmoq, uchratmoq. Sal kech qolganingda, ko‘rolmay, armonda ketardim. I. Rahim, Chin muhabbat
Voy, haromi noinsof! Men bunday mo‘ltonini sira ko‘rganim yo‘q edi. Oybek, Tanlangan asarlar

6. Hol-ahvol so‘rab yo‘qlamoq. Bemorni ko‘rmoq. ▬ [Unsin:] Gulnor opani unutmayman sira, uni ko‘rgani tez-tez kelib turaman. Oybek, Tanlangan asarlar
[Kurbon ota:] MTSga kelganida, [O‘rmonjon] meni ko‘rmasdan ketmaydi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari

7. Boshdan kechirmoq; tajribadan o‘tkazmoq. U ko‘p qiyinchiliklarni ko‘rgan kishi ▬ — Har qancha darbadarlik bo‘lsa, men ko‘rganman, o‘g‘limga qolgani yo‘q, — dedi Sidiqjon. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Yigitlikda bizning boshimizdan o‘tgan sarguzasht shundoq bo‘lgan, o‘g‘illarim. Bizning ko‘rganlarimiz qursin. P. Tursun, O‘qituvchi

8. Biror kimsa yoki narsaga ega bo‘lmoq, erishmoq, yetishmoq. Davlat ko‘rmoq. ▬ Yaqin to‘rt oycha umr qildik. Umrimda xotin ko‘rganim ham shu. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Kampir eshikka qaradi: — Voy, og‘zingizga yog‘, o‘g‘lim! Kelin ko‘radigan kunim ham bormikin! A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Men-ku yilda besh gaz chit ko‘rmayman, kelishingizda shu bechoraga bir narsa olib kelsangiz-chi siz ham odam bo‘lib! A. Qahhor, Mayiz yemagan xotin
Men ham orzu-havas ko‘raman, deb siz bilan bir yostiqqa bosh qo‘yganman. S. Nurov, Narvon
Bosh bo‘ling, suv chiqaraylik, ekin qilaylik, oz bo‘lsayam, og‘zimiz osh ko‘rsin. M. Ismoiliy, Farg‘ona tong otguncha

9. Tomosha qilmoq, tomoshabin sifatida kuzatmoq. Bolalar televizor ko‘rmoqda. Kecha yangi kino ko‘rdik. ▬ Esingda bormi, rayondan teatr ko‘rib kelayotgan kechamiz aravada Sotiboldi, ashula aytamiz, deb Kanizakni qistadi, ko‘nmagandan keyin, sochidan tortdi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari

10. Yuz bergan voqeaga boshqa kishi yoki narsani sabab qilib ko‘rsatmoq. Kitobni o‘zi yo‘qotib, mendan ko‘rayotir. O‘zing qilib, birovdan ko‘rma! ▬ Charosni tinch qo‘yasiz. Bo‘lmasa, o‘zingizdan ko‘ring. O‘. Hoshimov, Qalbingga quloq sol

11. Tajribada sinamoq, sinab bilmoq. Yer sotganlarning ko‘pini ko‘rdik, oxiri gadoy bo‘ladi. Oybek, Tanlangan asarlar
Veksel degan so‘z chiqdi. Uni ham ko‘rdik, benihoyat zarur narsa. Oybek, Tanlangan asarlar.

12. Payqab olmoq, ilg‘amoq, tuymoq. Katta ko‘rmaganni kichik ko‘radi, kichik ko‘rmaganni katta ko‘radi, ikkalasi birgalashib qarasa, hech narsa ko‘zdan qochmaydi, deydi xalq. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Daf’atan qulog‘iga chalinib qoladigan gap-so‘zlarda, bayt-u g‘azallarda endi butunlay o‘zgacha ma’no ko‘radi. X. Sultonov, Onamning yurti
Omon mustaqil fikrli, cho‘rtkesar, uzoqni ko‘ra oladigan, tadbirkor, yaxshi do‘st edi. S. Karomatov, Oltin qum

13. Biror narsani ta’kidlash va unga diqqat-e’tiborni jalb etish uchun qo‘llanadi. Shirinligini ko‘r! ▬ [Nabigulning akasi:] — Didni ko‘ring-a, trafaretning rangiga mos abajur! A. Qahhor, Qanotsiz chittak
Boltaboy ko‘rdingmi, yashirmaydi degan mazmunda Sidiqjonning tizzasini bosib qo‘ydi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Zamonning teskariligini ko‘ring! Shohimardonga ochiq kelolmasam! K. Yashin, Hamza

14. Ayrim so‘zlar bilan birikib, shu so‘z bildirgan ish-harakatni amalga oshirmoq ma’nosini bildiradi. Chora ko‘rmoq. Hozirlik ko‘rmoq. ▬ Brigada a’zolari ayni vaqtda paxta yig‘im-terimiga har taraflama qizg‘in tayyorgarlik ko‘rmoqdalar. Gazetadan

15. 15 deb hisoblamoq, bilmoq; deb qaramoq, tushunmoq. Loyiq ko‘rmoq. Muvofiq ko‘rmoq. Ravo ko‘rmoq. Oz bo‘lsa ham, ko‘p o‘rnida ko‘ring. U yigitni o‘ziga teng ko‘rmadi. Barchani baravar ko‘rmoq. Men seni o‘z ukamday ko‘raman. ▬ [Yo‘lchi:] Singlim, o‘z uyingday ko‘r, tortinma. Kampirning yumushlariga qarash. Oybek,Tanlangan asarlar
Kamol qozi ham Safoxon to‘raning gaplariga e’tiroz bildirmaslikni ma’qul ko‘rdi, shekilli, tek quloq solib turardi. K. Yashin, Hamza

16. ko‘m. fl. vzf. vzf. Harakatning sinash uchun bajarilishini, bajarmaslik haqida ogohlantirishni bildiradi. Sinab ko‘r. O‘ylab ko‘r. So‘rab ko‘raman. Ayta ko‘rma. Bora ko‘rmasin.

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: basir [a], ojiz [a], so‘qir [mo‘g‘]

1. ko‘r I Sifat
ko‘rish organi ishlamaydigan, ko‘rish qobiliyatidan mahrum

2. ko‘r II Fe’l
nazari tushmoq; hisoblamoq, deb o‘ylamoq; (shunday bo‘lishiga) sababchi deb bilmoq

3. ko‘r III Ko‘makchi fe’l
mustaqil fe’l anglatgan leksik ma’noga «sinash-bilish» grammatik ma’nosini qo‘shadi.

Paronimi: mavjud emas.

So‘z ma’no munosabatiga ko‘ra ma’nodosh, zid ma’noli, uyadosh, butun-bo‘lak, turjins munosabatidagi so‘zga, shakl munosabatiga ko‘ra esa shakldosh va talaffuzdosh so‘zga bo‘linadi.

1. “Og‘zing qani?” desa, qulog‘ini ko‘rsatmoq: -

2. achani uchqo‘rg‘ondan ko‘rsatmoq: -

3. achasini uch qo‘rg‘ondan ko‘rsatdi: do‘q qildi, qo‘rqitdi, adabini berdi

4. achasini uchqo‘rg‘ondan ko‘rsatmoq: -

5. alini ko‘rib, vali demoq: -

6. baham ko‘rmoq: -

7. baxtidan ko‘rmoq: -

8. bet ko‘rmaslik: -

9. betini ko‘rmaslik: -

10. betini ko‘rmaslik : -

11. betni ko‘rmaslik: -

12. bir ko‘rpada tepkilashib o‘smoq: -

13. bir-birini ko‘rolmaslik: -

14. bo‘sag‘asi odam ko‘rmaslik: -

15. bola ko‘rmoq: -

16. burgaga achchiq qilib ko‘rpaga o‘t qo‘ymoq: -

17. burgaga achchiq qilib ko‘rpani kuydirdi: arzimagan narsani deb jahl ustida nojo‘ya, zararli ish qilib qo‘ydi

18. burgaga achchiq qilib ko‘rpani kuydirmoq: -

19. burganing dumini ko‘rmoq: -

20. burganing ko‘zini ko‘rmoq: -

21. chora ko‘rilmoq: -

22. chora ko‘rilmoq: -

23. chora ko‘rmoq: -

24. choralarni ko‘rmoq: -

25. chorani ko‘rmoq: -

26. chorasi ko‘rilmoq: -

27. chorasini ko‘rmoq: -

28. devor bo‘lsa ham ko‘chani ko‘rmoq: -

29. diydor ko‘rishdi: bir-birini oradan ancha vaqt o‘tgandan keyin ko‘rdi

30. diydor ko‘rishmoq: -

31. dunyo ko‘rmagan: -

32. dunyo yuzini ko‘rmoq: -

33. endi tushingizda ko‘rmoq: -

34. ep ko‘rmaslik: -

35. ep ko‘rmaydi: noloyiq, yarashmaydigan ish deb bildi

36. erdaminda erdamin ko‘rguzmoq: -

37. eyguluk yuzun ko‘rmaslik: -

38. farzand ko‘rmoq: -

39. foyda ko‘rmoq: -

40. fursatni g‘animat ko‘rmoq: -

41. hunar ko‘rsatmoq: -

42. hunarini ko‘rsatmoq: -

43. hunarni ko‘rsatmoq: -

44. ish ko‘rgan: -

45. ish ko‘rmoq: -

46. ish ko‘rsatmoq: -

47. jabr ko‘rmoq: -

48. javr ko‘rmoq: -

49. jondan aziz ko‘rmoq: -

50. jondan ortiq ko‘rmoq: -

51. jonidan aziz ko‘rmoq: -

52. jonidan ortiq ko‘rmoq: -

53. karam ko‘rguzmoq: -

54. karomat ko‘rsatmoq: -

55. keng olam ko‘ziga ko‘rinmay qolmoq: -

56. kim ko‘rgan: -

57. kim ko‘ringan: -

58. kishi ko‘rsin uchun: -

59. ko‘p ko‘rmoq: -

60. ko‘pni ko‘rgan: -

61. ko‘rarga ko‘z yo‘q: -

62. ko‘rarga ko‘zi yo‘q: o‘taketgan darajada yomon ko‘rdi

63. ko‘rdim demaslik: -

64. ko‘rgan kun: -

65. ko‘rgan kuni: -

66. ko‘rgan tush: -

67. ko‘rgan tushi: -

68. ko‘rgani ko‘z yo‘q: -

69. ko‘rgani ko‘z, otgani o‘q yo‘q: -

70. ko‘rgani ko‘zi yo‘q: o‘taketgan darajada yomon ko‘rdi

71. ko‘rgani ko‘zi, otgani o‘qi yo‘q: o‘taketgan darajada yomon ko‘rdi

72. ko‘rgiligini ko‘rsatmoq: -

73. ko‘rgilikni ko‘rsatmoq: -

74. ko‘rgiliqkni ko‘rsatmoq: -

75. ko‘rishga ko‘z yo‘q: -

76. ko‘rishga ko‘zi yo‘q: -

77. ko‘rpaga qarab oyoq uzatmoq: -

78. ko‘rpasiga qarab oyoq uzatdi: imkoniyatini hisobga olib ish tutdi

79. ko‘rpasiga qarab oyoq uzatmoq: -

80. ko‘rpa-yostiq qilib yotmoq: -

81. ko‘rsatib qo‘yaman: qo‘rqitish

82. ko‘rsatib qo‘ymoq: -

83. ko‘rsatmaslik: -

84. ko‘rsatmoq: -

85. ko‘z ko‘r, quloq kar: -

86. ko‘z ko‘r, quloq kar bo‘lmoq: -

87. ko‘z ko‘r, quloq kar bo‘lmoq: -

88. ko‘z ko‘rmagan, quloq eshitmagan: -

89. ko‘z ko‘rmoq: -

90. ko‘z ochib ko‘rgan: birinchi nikohiga olgan

91. ko‘z ochib ko‘rmoq: -

92. ko‘zga issiq ko‘rinmoq: -

93. ko‘zga issiq ko‘rinmoq : -

94. ko‘zga ko‘rinarli: -

95. ko‘zga ko‘rinarmidi?!: 1)tatimaslik, e’tiborini tortmaslik 2)hisoblashmaslik, o‘ylab-netib o‘tirmaslik

96. ko‘zga ko‘rindi: 1) tanildi 2) o‘ziga diqqat-e’tiborni jalb qiladigan bo‘ldi

97. ko‘zga ko‘rinib ketmoq: -

98. ko‘zga ko‘rinib qolmoq: -

99. ko‘zga ko‘rinmaslik: -

100. ko‘zga ko‘rinmaslik : -

101. ko‘zga ko‘rinmaslik I: 1) tanilmaslik 2) o‘ziga jalb qiladigan bo‘lmaslik

102. ko‘zga ko‘rinmaslik II: 1)tatimaslik, e’tiborini tortmaslik 2)hisoblashmaslik, o‘ylab- netib o‘tirmaslik

103. ko‘zga ko‘rinmoq: -

104. ko‘zga ko‘rsatib yubormoq: -

105. ko‘zga o‘tday ko‘rinmoq: -

106. ko‘zga oq-qora ko‘rinmaslik: -

107. ko‘zga sovuq ko‘rinmoq: -

108. ko‘zi ko‘r, qulog‘i kar: hech narsadan bexabar

109. ko‘zi ko‘r, qulog‘i kar bo‘ldi: hech narsani ko‘rmaydigan, eshitmaydigan bo‘ldi

110. ko‘zi ko‘r, qulog‘i kar bo‘lmoq: -

111. ko‘zi ko‘rmoq: -

112. ko‘ziga issiq ko‘rindi: 1) tanishdek tuyuldi 2)o‘ziga tortdi, yoqimli tuyuldi

113. ko‘ziga issiq ko‘rinmoq: -

114. ko‘ziga issiq ko‘rinmoq : -

115. ko‘ziga ko‘rinarmidi?!: -

116. ko‘ziga ko‘rinib ketdi: birdaniga xotirasida gavdalandi

117. ko‘ziga ko‘rinib qolmoq: -

118. ko‘ziga ko‘rinmaslik : -

119. ko‘ziga ko‘rinmaslik I: ro‘para bo‘lmaslik, duch kelmaslikka harakat qilish

120. ko‘ziga ko‘rinmaslik II: 1)tatimaslik, e’tiborini tortmaslik 2)hisoblashmaslik, o‘ylab- netib o‘tirmaslik

121. ko‘ziga o‘tday ko‘rindi: 1) tanishdek tuyuldi 2)o‘ziga tortdi, yoqimli tuyuldi

122. ko‘ziga o‘tday ko‘rinmoq: -

123. ko‘ziga oq-qora ko‘rinmaslik: -

124. ko‘ziga oq-qora ko‘rinmaydi: 1)tatimaslik, e’tiborini tortmaslik 2)hisoblashmaslik, o‘ylab- netib o‘tirmaslik

125. ko‘ziga sovuq ko‘rindi: yoqmaslik, jirkanish hissini uyg‘otmoq

126. ko‘ziga sovuq ko‘rinmoq: -

127. ko‘zini ko‘r qilib qo‘ymoq: -

128. ko‘zini ko‘r, qulog‘ini kar qilmoq: -

129. ko‘zni ko‘r qilib qo‘ymoq: -

130. ko‘zni ko‘r, quloqni kar qilmoq: -

131. kun ko‘rdi: tirikchilik qildi, tirikchilik o‘tkazdi

132. kun ko‘rmoq: -

133. kunini ko‘radi: tirikchilik qiladi, tirikchilik o‘tkazadi

134. kunini ko‘rmoq: -

135. kunini ko‘rsatmoq: -

136. kunni ko‘rmoq : -

137. kunni ko‘rmoq: -

138. kunni ko‘rsatmoq: -

139. kuragi yer ko‘rmaslik: -

140. kurak yer ko‘rmaslik: -

141. ma’qul ko‘rdi: ma’qul , durust deb bildi

142. ma’qul ko‘rmoq: -

143. maktab ko‘rmoq: -

144. masalasi ko‘rilmoq: -

145. misli ko‘rilmagan: -

146. o‘g‘il ko‘rmoq: -

147. o‘pka ko‘rinib qolmoq: -

148. o‘pka ko‘rinmoq: -

149. o‘pkasi ko‘rinib qolmoq: -

150. o‘pkasi ko‘rinmoq: -

151. o‘z aybina ko‘zi ko‘r: -

152. o‘z rohatin ko‘rmoq: -

153. o‘zini ko‘rsatmoq: -

154. o‘zni ko‘rsatmoq: -

155. odam qatorida ko‘rmaslik: -

156. og‘zing qani desa qulog‘ini ko‘rsatadi: o‘taketgan noshud, merov, anqov

157. onani ko‘rsatmoq: -

158. onani uchqo‘rg‘ondan ko‘rmoq: -

159. onani uchqo‘rg‘ondan ko‘rsatmoq: -

160. onasini ko‘rsatdi: do‘q qildi, qo‘rqitdi, adabini berdi

161. onasini ko‘rsatmoq: -

162. onasini uch qo‘rg‘ondan ko‘rsatdi: do‘q qildi, qo‘rqitdi, adabini berdi

163. onasini uchqo‘rg‘ondan ko‘rmoq: -

164. onasini uchqo‘rg‘ondan ko‘rsatmoq : -

165. onasini uchqo‘rg‘ondan ko‘rsatmoq: -

166. opani uchqo‘rg‘ondan ko‘rmoq: -

167. opasini uchqo‘rg‘ondan ko‘rmoq: -

168. oppoq qilib ko‘rsatmoq: kim kimni aybsiz, begunoh qilib ko‘rsatmoq.

169. oq tuya ko‘rdingmi yo‘q, ko‘k tuya ko‘rdingmi yo‘q: -

170. orqadan ko‘rpacha soldirmoq: -

171. orqasidan ko‘rpacha soldirmoq: -

172. orzu-havas ko‘rmoq: -

173. otaning molini ko‘rsatib qo‘ymoq: -

174. otaning molini ko‘rsatib qo‘ymoq: -

175. otasining molini ko‘r satib qo‘ymoq: -

176. otasining molini ko‘rsatib qo‘ymoq: -

177. oyog‘i bilan ko‘rsatmoq: -

178. oyoq bilan ko‘rsatmoq: -

179. oyoq uchi bilan ko‘rsatmoq: -

180. oyoq uchida ko‘rsatmoq: -

181. peshanadagini ko‘rmoq: -

182. peshanadagisini ko‘rmoq: -

183. peshanadan ko‘rmoq: -

184. peshanasidagini ko‘rmoq: -

185. peshanasidan ko‘rmoq: -

186. qiz ko‘rmoq: -

187. qorasini ko‘rsatmaslik: -

188. qorasini ko‘rsatmaydi: kimningdir ko‘ziga hech ko‘rinmaydi

189. qulog‘ini kar, ko‘zini ko‘r qilmoq: -

190. quloqni kar, ko‘zni ko‘r qilmoq: -

191. ravo ko‘rmoq: -

192. roy ko‘rguzub: -

193. san ko‘rman ko‘r bo‘lib: -

194. soyasiga ko‘rpacha soldi: izzat-hurmat qilishni me’yoridan o‘tkazib yubordi

195. soyasiga ko‘rpacha solmoq: -

196. soyasiga ko‘rpacha to‘shamoq: -

197. soyasiga ko‘rpacha yozmoq: -

198. sufrasini ochiq ko‘rmaslik: -

199. ta’sir ko‘rsatmoq: -

200. ta’sirini ko‘rsatmoq: -

201. teng ko‘rmoq: -

202. tirnoq ko‘rmaslik: -

203. tirnoq yuzini ko‘rmaslik: -

204. tishining oqini ko‘rsatdi: tirjayib, ishshayib qaradi

205. tush ko‘rmoq: -

206. tushda ham ko‘rmaslik: -

207. tushda ko‘rmoq: -

208. tushida ham ko‘rmaslik: -

209. tushida ham ko‘rmaydi: mutlaqo o‘ylamaydi, kutmaydi

210. tushida ko‘rmoq: -

211. tuya ko‘rdingmi yo‘q: -

212. tuya ko‘rdingmi yo‘q, biya ko‘rdingmi yo‘q: -

213. tuya ko‘rdingmi–yo‘q: o‘zini ko‘rmaganga, bilmaganga chiqardi

214. tuyani yutib, dumini ko‘rsatmaydi: hozir u tomog‘ining qurtini o‘ldirish uchun tuya bo‘lsa ham, dumini ko‘rsatmay yutib yuborishdan toymaydi.

215. umr ko‘rdi: yashadi

216. umr ko‘rmoq: -

217. uxlab, tushda ham ko‘rmaslik: -

218. uxlab, tushida ham ko‘rmaslik: -

219. uxlab, tushida ko‘rmaslik: mutlaqo o‘ylamaslik, kutmaslik

220. uzoqni ko‘rmoq: Kelajak haqida to‘g‘ri fikr yurita bilmoq, oqibatini o‘ylab ish tutmoq

221. vaj ko‘rsatmoq: -

222. xo‘ja ko‘rsin qilib: -

223. xo‘ja ko‘rsin uchun: -

224. xo‘ja ko‘rsinga: -

225. xudo ko‘p ko‘rdi: -

226. xudo ko‘rsatmasin: -

227. xush ko‘rmaslik: -

228. xush ko‘rmoq: yoqtirdi

229. yaxshi ko‘rmoq: 1)sevdi, oshiq bo‘ldi 2)sevdi, izzat-hurmat qildi 3)yoqtirdi

230. yelkasining chuquri ko‘rsin: yana qaytadan hech qachon ko‘rmasin

231. yetti uxlab, tushda ham ko‘rmaslik: -

232. yetti uxlab, tushida ham ko‘rmaslik: -

233. yo‘l ko‘rsatmoq: nima qilish lozimligi haqida maslahat berdi

234. yo‘luni ko‘rguzmoq: -

235. yo‘l-yo‘riq ko‘rsatmoq: nima qilish lozimligi haqida maslahat berdi

236. yomon ko‘rmoq: 1) sevmaydi, izzat-hurmat qilmaydi 2) yoqtirmaydi

237. yoni to‘shak ko‘rmaslik: -

238. yuz ko‘rmas bo‘lmoq: aloqani butunlay uzdi

239. yuzini ko‘rmaslik: -

240. yuzini ko‘rmaslik : -

241. yuzini ko‘rmoq: -

242. yuzni ko‘rmaslik: -

243. zarar ko‘rmoq: zarar qildi

244. ziyon ko‘rmo: -

245. ziyon ko‘rmoq: zarar qildi

1. Badbashara – xunuk – chiroyli – ko‘rkam – suluv –lobar –xushro‘y -go‘zal – ofatijon
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(salbiy- ijobiylik belgisining ortiq-kamligiga ko‘ra)

2. Chiroyli – go‘zal – husnli – xushro‘y – ko‘rkam – barno – suluv – zebo – sohibjamol
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘yoqdorlik belgisining oz-ko‘pligiga ko‘ra)

3. Husn – chiroy – ko‘rk – zeb
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgining bo‘yoqdorligiga ko‘ra)

4. Ko‘r – basir – so‘qir – ojiz
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining oz-ko‘pligiga ko‘ra)

5. Taqdir – qismat – yozmish – peshana – nasib(a) – ko‘rgilik
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli-kuchsiz ifodalashiga ko‘ra)

6. Yaxshi ko‘rmoq – erkalamoq – suymoq
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘yoqdorligining ortiq-kamligiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.