Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {ota}
So‘z bo‘g‘inlari: o-ta
Izoh(lar)i:
ota ot

1. Farzandli, bola-chaqali er kishi (o‘z bolalariga nisbatan). Ota bo‘lmay, ota qadrini bilmas. Maqol
otamisiz, nimasiz axir, o‘g‘lingizni tiyib olish sira esingizga keladimi? A. Qodiriy, O‘tgan kunlar
Tojiddinning otasi ham kampirining o‘limidan keyin ko‘p o‘tmay vafot etgan edi. S. Zunnunova, Olov

2. Yoshi katta kishilarga murojaat qilishda yoki ularni hurmatlash uchun ishlatiladi. Otalar so‘zi — aqlning ko‘zi. Maqol
Yunusali ota qayoqqa borishni bilmay, hardamxayol bo‘lib turgandan keyin idora tarafga yo‘l oldi. S. Ahmad, Ufq
Qoratoy O‘rozni darrov Shokir otaga yubordi. Oybek, Tanlangan asarlar

3. O‘g‘il bolani erkalatish uchun ishlatiladi.

4. ko‘chma hma Biror ish yoki harakatni boshlab bergan, unga asos solgan kishi haqida. Abdulla Qodiriy o‘zbek romanchiligining otasidir. Jukovskiy rus aviatsiyasining otasidir.

5. ko‘chma hma Mehribon boshliq, rahnamo haqida. U [Mixail Markovich] kolxozchilarga ota bo‘ldi, g‘amxo‘rlik qildi, ish o‘rgatdi. Oydin, Mardlik — mangulik

6. El-yurtga boshchilik qiluvchi, yoshi yoki mansabi ulug‘ zot haqida [Yormat:] Tayyorlan, qizim, Senga yurt otasi, ellikboshimiz gapiradilar. Oybek, Tanlangan asarlar

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: ada , dada

1. ota I Ot
farzandi bor kishi; qari kishi; asoschi; mehribon

2. ota II Ot
suv o‘rtasidagi quruqlik, orol

Paronimi: ato – [a] In’om qilmoq, baxsh etmoq; bermoq.

Chastotali lug‘atda so‘zning qo‘llanish darajasi haqida ma’lumot beriladi. I.A.Kissen muallifligida chop etilgan «Slovar naiboleye upotrebitelnix slov sovremennogo uzbekskogo literaturnogo yazika» (Toshkent, 1970) lug‘ati chastotali lug‘at, unda so‘zning ma’lum bir tanlangan manbada necha marta uchraganligi va qo‘llanishi ko‘rsatilgan.

1. bor otangga, bor onangga: -

2. ko‘ngliga otash tashlamoq: -

3. motam tutmoq: motam holatida bo‘lmoq, shunday holatni kechirmoq.

4. ota go‘ri qozixonami?! : -

5. ota go‘ri qozixonami?!: -

6. ota go‘ri-qozixonami?: janjallashib, xafalashib o‘tirishga arzimaydi

7. ota o‘g‘il: -

8. ota-bobodan ish qolmoq: -

9. otang kim oshqovoq, onang kim nosqovoq: -

10. otang temirchi o‘tganmi?!: -

11. otang temirchi o‘tmagan edi-ku?!: -

12. otang yaxshi, onang yaxshi deb: -

13. otangga rahmat: -

14. otani ham ayamaslik: -

15. otani ham tanimaslik: -

16. otaning molini ko‘rsatib qo‘ymoq: -

17. otaning molini ko‘rsatib qo‘ymoq: -

18. otashzabon: -

19. otasi urmas qo‘ng‘izni, bolasi urar to‘ng‘izni: -

20. otasiga rahmat: -

21. otasini ham ayamaslik: -

22. otasini ham tanimaslik: -

23. otasining molini ko‘r satib qo‘ymoq: -

24. otasining molini ko‘rsatib qo‘ymoq: -

25. tekkanga tegib, tegmaganga kesak otadi: hech kimga tinchlik bermaydi

26. tong otadi, kun botadi: -

1. Bobo-ota- bola- nabira-chevara-evara-duvara
Ma’nosiga ko‘ra
(qarindoshlikning davomiyligiga ko‘ra)

2. Boyaqish – bechora – sho‘rlik – notavon – ojiz – aftoda
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(achinish belgisining kuchliligiga ko‘ra )

3. Kuchsiz – kamquvvat – zaif – nimjon – ojiz notavon
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli darajada ifodalashiga ko‘ra)

4. Olov – o‘t – otash
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining tor-kengligiga ko‘ra)

5. Qizg‘anchiq – xasis – saxovatli – saxiy – hotamtoy
Ma’nosiga ko‘ra
(xususiyatning ijobiy-salbiyligiga ko‘ra)

6. Rota – qism – dviziya – qo‘shin – armiya
Ma’nosiga ko‘ra
(tarkib miqdorining oz-ko‘pligiga ko‘ra)

7. Saxiy – himmatli -saxovatli – hotam – tanti
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘yoqdorlik belgisining oshib borishiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.