Lug‘atlar

So‘z tarkibi: {qur}
So‘z bo‘g‘inlari: qur
Izoh(lar)i:
qur fl

1. 1. Qurilma, qurilish insho-oti bunyod etmoq, yasamoq. Uy qurmoq. Qasr qurmoq. Shiypon qurmoq. To‘g‘on qurmoq. Kanal qurmoq. Saroy qurib, shahar buzma. Maqol
Yoru do‘stlar bilan hasharlashib, binoyiday maskan qurib oldim. M. M. Do‘st, Lolazor

2. 2. O‘rnatmoq. Tandir qurmoq. Uyga eshik qurmoq. ▬ Sattorqul akang uyini yangi turmush qildi; oqlatdi, darchaning o‘rniga deraza qurdi. A. Qahhor, Qo‘shchinor chiroqlari
Bir yerdan o‘choq qilib, oshpalov qilmoqchi bo‘lib, qozonni qurdi. Nurali

3. 3. Tashkil etmoq, barpo qilmoq, tuzmoq. Yangi davlat qurmoq. Yangi jamiyat qurmoq.

4. 4. Tashkillashtirmoq. Shirin suhbat qurib qaymoqlashaylik Habibiy
Har qalay, Jo‘ravoy bilan gurung qurib, tong ottiray dedi-ku. S. Ahmad, Yulduz
Zeriksangiz, shohona ziyofatlar quring, bazmlar yasang, ixtiyor sizda. Oybek, Ulug‘ yo‘l
Badiuzzamon beklarini, ishbilarmon yigitlarini yig‘ib, jangga hozirlanish to‘g‘risida kengash qurdi. Oybek, Navoiy

Antonim(lar)i: mavjud emas.
Sinonim(lar)i: marta [a]

1. qur I Ot
davra, payt, vaqt

2. qur II hisob so‘z
marta, dafa, qatla

3. qur III Ot
o‘rmonda yashovchi, tovuqqa o‘xshash katta qora (yoki ola) patli ovlanadigan qush

4. qur IV Fe’l
yasamoq

5. qur V Undov
qo‘ylarni haydashda ishlatiladi.

6. qur VI Taqlid so‘zlar
Baqa chiqaradigan tovushni bildiradi

Paronimi: qo‘r – Cho‘g‘ aralash issiq kul; cho‘g‘; zaxira, boylik.
Qomus: mavjud emas.

1. aft qurg‘ur: -

2. aft qurmoq: -

3. afting qurg‘ur: -

4. afting qurmoq: -

5. aravani quruq olib qochdi: uddasidan chiqa olmaydigan ish yoki narsa haqida ortiq darajada maqtandi

6. aravani quruq olib qochmoq: aravani quruq olib qochmoq

7. bashara qurmoq: -

8. basharasi qurmoq: -

9. bet qurmoq: -

10. beting qurmoq: -

11. bo‘g‘ozni qurutub, og‘izni qaynatmoq: -

12. bosgan yerini quritmoq: borgan yerida hech narsa qoldirmay yuq qilmoq, yeb-ichib, talab bitirmoq.

13. burndan eshak qurti yog‘ilmoq: -

14. burnidan eshak qurti yog‘ilmoq: -

15. burundan eshak qurti yog‘ilmoq: -

16. chordana qurib o‘tirmoq: -

17. chordana qurmoq: -

18. darmoni qurimoq: -

19. daryoga ho‘l olib borib, quruq qaytarib kelmoq: -

20. daryoning labiga olib borib, quruq qaytarib kelmoq: -

21. davra qurmoq: doira shaklida tizilmoq; qurshov olib o‘tirmoq

22. dimog‘dan eshak qurti yog‘ilmoq: -

23. dimog‘ga qurt tushmoq: -

24. dimog‘idan eshak qurti yog‘ilmoq: -

25. dimog‘iga qurt tushmoq: -

26. es qurmoq: -

27. es(im) qursin: nimanidir esdan chiqarganda o‘ziga tanbehni, koyishni ifodalaydi

28. esim qurmoq: -

29. miyasiga qurt tushmoq: miyasi aynimoq

30. mulla mirquruq: -

31. nomi ulug‘, suprasi quruq: -

32. o‘rmonga o‘t ketsa, ho‘l-u quruq barobar yonadi: -

33. o‘zini quruqqa tortmoq: -

34. o‘zni quruqqa tortmoq: -

35. oila qurdi: oilaviy hayot kechirishga kirishdi

36. oila qurmoq: -

37. paytavasiga qurt tushmoq: -

38. peshana qurmoq: -

39. peshanasi qurmoq: -

40. qo‘ngan yerini quritmoq: -

41. qurb yetmoq: -

42. qurbi yetmoq: -

43. qurbing yetmoq: -

44. qurbon bo‘lmoq: -

45. quruq aravani olib qochdi: uddasidan chiqa olmaydigan ish yoki narsa haqida ortiq darajada maqtandi

46. quruq aravani olib qochmoq: -

47. quruq aravani olib qochmoq : -

48. quruq aravani olib qochmoq: -

49. quruq qo‘l bilan: -

50. quruq qolmoq: -

51. sho‘r qurimoq: -

52. sho‘ri qurimoq: -

53. sho‘rim qursin: -

54. sho‘ring qurg‘ur: -

55. silla qurimoq: -

56. sillasi qurimoq: -

57. suvdan quruq chiqmoq: -

58. tinka - madori quridi: toliqdi, darmonsizlandi

59. tinka qurimoq: -

60. tinka-mador qurimoq: -

61. tinka-madori qurimoq: -

62. tinka-madorini quritmoq: -

63. tinka-madorni quritmoq: -

64. tinkani quritmoq: -

65. tinkasi quridi: toliqdi, darmonsizlandi

66. tinkasi qurimoq: -

67. tinkasini quritmoq: -

68. tish-tirnog‘igacha qurollanmoq: man bir parcha boshpanamga tish-tirnog‘im bilan yopishganimdan hafsalasi pir bo‘layozgandi.

69. to‘qayga o‘t ketsa, ho‘l-u quruq barobar yonadi: -

70. turmush qurdi: oilaviy hayot kechirdi

71. turmush qurmoq: -

72. tuxumini quritmoq: -

73. tuxumni quritmoq: -

74. urug‘ini quritmoq: -

75. urug‘ni quritmoq: -

76. urug‘-purug‘igacha qo‘ymay quritildi: -

77. urug‘-puruqqacha qo‘ymay quritildi: -

78. yelkasining chuquri ko‘rsin: yana qaytadan hech qachon ko‘rmasin

79. yostig‘i qurimoq: -

80. yostig‘ini quritmoq: butun oilasi bilan o‘ldirib yubordi

81. yostiq qurimoq: -

82. yostiqni quritmoq: -

1. Botir – jasur – dov yurak – qo‘rqmas – mard – yovqur
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(tushuncha belgisini kuchli ifodalashiga ko‘ra)

2. Chopqir – chopag‘on – yuguruk – uchqur
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli-kuchsiz darajada ifodalashiga ko‘ra)

3. Nazr – ehson – qurbonlik
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(belgini kuchli darajada ifodalashiga ko‘ra)

4. Notekis – baland – past – uydim-chuqur
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(ifoda bo‘yog‘ining kuchiga ko‘ra)

5. O‘yiq – chuqur – jarlik
Ma’nosiga ko‘ra
(chuqurlik darajasining katta-kichikligiga ko‘ra)

6. Qo‘pol – dag‘al – qurs – to‘ng – tund
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(ifoda belgisining bo‘yoqdorligiga ko‘ra)

7. Tamomlamoq – tugatmoq – sop qilmoq – bitirmoq – ado qilmoq – yo‘qotmoq – yo‘q qilmoq – quritmoq
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining keng-torligiga ko‘ra)

8. Xasis – baxil – qurumsoq – ziqna – qoqvosh – mumsik
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(bo‘yoqdorlik belgisining ortiq-kamligiga ko‘ra)

9. Yasamoq – qurmoq – bunyod etmoq
Bo‘yog‘iga ko‘ra
(qo‘llanish doirasining keng-torligiga ko‘ra)

10. Yig‘ilish – majlis – qurultoy – konferentsiya
Ma’nosiga ko‘ra
(miqyos kengligiga ko‘ra)

Milliy bo‘yoqdor so‘z: mavjud emas.